Yazı Dükkanı Dergisi Yazı Dükkanı resmi sitesidir.
EFELER DİYARI VE MUSTAFA KOLDAŞ EFE
Egeliyiz ya, şehit torunuyum ya, her zaman içimde yaşadı efelik duyguları ve sevgisi. Ama bu kadar, hayalden öteye geçemedim. Hep zevkle, sevgiyle, gururla izledim efeleri ve zeybek oyunlarını. Oğlumuz Tuğrul’un 2001 yılındaki sünnet düğününe Aydın’dan Efe gurubunu davet ettik, harika gösteriler yaptılar, tarih yazdılar Turgutlu’da.
Ben de öğreneceğim, bugün, yarın derken yaşlanmaya başladım. Samancı dükkanım çalışırken, 2013 yılında, genç bir folklor öğretmen arkadaşım, oğlum Tuğrul ve yeğenim Gürcan’a ders verdi. Ramazan ayında, iftardan sonra dükkâna gelir, bilgisayar, ses düzeni ve vantilatörü ayarlar, iki saat ders yaparlardı. Ben yorgunluktan onlara ayak uyduramadım. Bayramda bütün aile bir araya gelince, bir gösteri yaptılar ki Allah Allah.
Hooop, bu eser bana aittir, alkışın yarısını isterim, dedim. Şimdi ikisi de harika zeybek oynar, ben de gururlanırım. Kastamonu Taşköprü’ye gittik, asker arkadaşımın oğlunun düğününe. Düğün ortasında, orkestraya öğretmiş arkadaş; Manisalı Tuğrul Efe’yi sahneye bekliyoruz.
Oğlum çıktı, bilgisayarda Harmandalı’nı ayarladılar. Tuğrul İTÜ’ni yeni bitirdi askere gidecek, civa gibi delikanlı. Eh be arkadaş, bu zeybek de bu kadar oynanır yani! Sol dizi yerde, sağ eli havada oyunu bitirdi. Önce büyük bir alkış, sonra; bi daha bi daha! Orkestraya işareti verdi, tekrar başladı, hanım ve benim gözlerim yaşlı ve gururlu. Bu defa bitirmeyi gelin ve damada selam vererek yaptı. İşte kültür budur, dedim.
2016 Yılında dükkânı ve işleri kapattım. Akıllı telefon ile de tanıştım. Aydınlı efelerin paylaşımları hep dikkatimi çekiyor, keyifle takip ediyordum. İncirliova Yörükler ve Efeler Derneği de devamlı çalışmalarını paylaşıyordu, hiç birini tanımasam da takip ediyordum. Bir gün MUSTAFA KOLDAŞ paylaşımına bir mesaj yazdım. “Arkadaş, şu Efe kıyafetlerinden giymeden ölürsem gözüm açık gidecek !” Hemen cevap geldi. Buyur gel Mehmet abi İncirliova’ya, seni hem ağırlayalım, hem efe kıyafeti giydirelim.
Bu içten cevaba çok memnun ve mutlu oldum. Cevap yazan Mustafa Koldaş Efe’ydi. Hemen ona telefon numaramı gönderdim. Samimi insanlar işi savsaklamazlarmış, aradı beni, tanıştık sohbet ettik. Kendimi tanıttım. O da belediye çalışanı, dernek kurucu üyesiymiş.
Bir gün önceden arayıp, her zaman gelebilirsiniz dedi. Tabiki çok memnun oldum, teşekkür ettim.
Turgutlu’da, bir yerde büyüdüğümüz hala oğlum Muharrem Baysak’a anlattım, öğretmen okuluna da beraber gitmiştik. Onda da merak çok, icraat yok benim gibi. Program yaptık, Mustafa’yı aradık, bir gün önceden. Ertesi gün yola çıktık, 135 km.
Verdiği adresi çok kolay bulduk. Dernek başkanı Efe Çizme İzzet Ustanın dükkanında çok güzel karşılandık. Çay, ikram eşliğinde sohbet ettik. Boynunuza birer SARIK hediye ettiler. Fotoğraf çekildik. İncirliova’da incir yenir diyen Mustafa Efe kuru incir ikram etti.
Sıra geldi efe elbisesine, Mustafa benim boyuma baktı ve birini gönderip elbise getirtti. Dükkanın imalat bölümünde, efe elbisesini bana giydirdiler. Arkadaş ne zormuş be, yarım saatte ancak giyebildim. Sallapati değil, sıkıyor kıyafet. Aynaya baktım, abbooov, efeye bak efeye. Kollarımı kabarttım, tek kırma tüfeği çapraz astım, çakaralmaz topluyu ve kamayı kuşağıma taktım, çakma değil, harbiden Mehmet Efe oldum.
O gün İncirliova’nın pazarıymış. Yürüyelim bakalım, pazar yerini gezelim dedi Mustafa. Tamam önce hep beraber gidelim, oradan dükkâna dönerken ben yalnız yürürüm, sen fotoğraf ve video çekersin dedim.
Grup olarak dikkat çekmedik ama, dönüş yolunda kaptırdım kendimi. Öyle gururla yürüyorum ki, kahvelerin önünde oturan insanlara, sağ elim göğsümde, sol elim kamada; selamünaleyküm ağalar diyorum. Selamımı alıp alkış yapıyorlardı. Bazı insanlar da film çektiğimizi sanmışlar. Yanlarından geçtiğim insanlar çok dikkatli bakıyorlardı. Fotoğrafta da belli zaten.
Bu keyifli yürüyüşten sonra dükkâna geldik. Bu sıkı ve ağır elbiselerin içinde saatlerce gösteri yapan efeleri de taktir etmek çok önemlidir.
Üzerimi tekrar değiştirdim, çay sohbet devam ettik. 5 Yıldan beri Mustafa Koldaş Efe ile samimi dostluğumuz devam ediyor. Dernek başkanı Efe Çizme İzzet usta da çok misafir sever. Oğlunu da hem ayakkabı, çizme ustası olarak yetiştiriyor, hem zeybek oyunlarını öğretiyor. Ne mutlu böyle değerlerini yaşatan insanlara.
Bazı insanların, yazarların hayal gücü kuvvetlidir, doğuştandır harika eserler çıkarırlar. Ama benim yazdığım öyküler, hep gerçek hayattan yaşanmış olaylar. Süslemeden uzak, kendimi zorlamadan, akışına bırakıp yazıyorum. Ustalarımın affına sığınırım. Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Efeler ve iyi insanlar diyarı İncirliova’ya, Mustafa Koldaş ve İzzet Efelere gönül dolusu selam ve sevgiler diliyorum. İyi insanlarla buluşmak dileğiyle.
Mehmet Sönmez
10/02/2022 Gönen.
Lise 2 de okula bir yıl ara verdim. İnşaat mühendislik bürosunda çalıştım. Projelerin; T cetveli, gönye, rapidolarla aydınger kağıdına çizildiği yıllarda. Epeyce birşeyler öğrendim, elim de yatkındı teknik resime.
1976 Yılında Buca Eğitim Enstitüsünü kazandım, ama bitiremedim inşaatçı oldum. 1984 Mart ayında, Kursiyer Nakış Eğitmeni, köylü güzeli Güler hanımla kaçarak evlendik. Kendimi biraz romantik görüyorum. İşimde çok çalışkandım ama, hiç yazmadım. Küçük kağıtlara notlar alır, cebimde gezerdi. İlgimi çeken gazete yazıları biriktirdim bir zaman.
2001 Eylül ayında SSK emeklisi oldum. 2004 Yılında, Turgutlu Bosna Hersek Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneğinin kurulmasına öncülük ettim. 14 Yıl başkan yardımcılığı, 5 yıl federasyon delegeliği yaptım.
16 Yıl inşaat işleri (yap-sat), 18 yıl saman yonca ticareti yaptım. Biraz çevre edindim. Babamın Boşnak köyü GERDEME Turgutlu'ya çok yakın ama, İzmir'e bağlıdır. Bu köyde efsane, destan gibi anlatılan; dedemin Çanakkale Savaşına gönüllü gidişi, oğlu İbrahim üç aylık bebekken, şehit oluşu, 1927 yılında eşkiyaların, büyük dedemin evini basarak altınları çalması ve dedemi öldürmelerini dinliyorduk. Bu bilgilerin ışığında araştırmalar yaptım. İlgili makamların samimi yardımlarıyla, şehit Ahmet dedemin bütün kayıtlarını ve gerçek mezarını buldum.
(18 Mart Zafer haftasında Yazı Dükkanı'nda 5 gün yayınlanacak.)
Evli mali müşavir kızımız, makine mühendisi oğlumuz işlerinin başındalar. Turgutlu'nun kiraz diyarı kırsal Güney köyünde, bir dönüm hobi lavanta bahçemiz, yazın sebze bahçemiz, iki katlı kulübemiz, köy fırını, ocak, kümes, meyve ağaçları ve dünya iyisi, yörük köylü komşularımız var. Hem köyde, hem Turgutlu'da oturuyoruz. 4 Aylık tazecik dedeyim.
1973 Yılından beri severek yaptığım fotoğraf çekme merakımı; 2019 öğretim yılında, Halk Eğitim fotoğraf kursuna giderek,bu hobimi Fotoğrafçılık SERTİFİKASI ile taçlandırdım. Öğretmenimiz Erdal Sarıtaş ve Süleyman Savaş başkanlığında TurFot gurubunu oluşturduk.
2020 Eylül ayından beri, gerçek yaşanmış öyküler yazıyorum. 2021 Ekim ayında Recai Başkanımız ve Yazı Dükkanı ile tanıştım, şimdi buradayım.
- Tarihi Su Değirmeni Mehmet Sönmez - 14 Mart 2023
- Trakya’da Bir Günlük Gezi Mehmet Sönmez - 21 Ocak 2023
- İşte O Kaşağı Mehmet Sönmez - 25 Aralık 2022
