Notlar ve Fotoğraflarla Gizemli Çin – 4. BÖLÜM Nurettin Celmeoğlu

DÜNYADA BİR TANE ÇİN  SEDDİ VAR, O DA ÇİN’DE

Gel gelelim, Çin deyince akla ilk gelen ne kağıt, ne barut, ne ipek şakkadanak Çin Seddi düşer hayal perdesine. Nasıl düşmesin, maşallah, hani “Enine-boyuna” denilir ya, bu da öyle bir şey, hatta daha da fazla. İnsan, hayal ekranında değil de, gerçeğini görünce dengesi sarsılıyor. Zaten dikkat buyurursanız, attığım başlıkta da denge yok; dünyada bir tane Çin Seddi varsa, tabii ki Çin’de olacak. Bunu da hoşgörünüze emanet ederekten giriyorum şimdi o muazzam yapıya.

Antik zamanlardan kalma dev bir ejderha olarak da anılan duvar ülkenin Kuzey sınırları boyunca uzanır. Nasıl sabır göstermişlerse, birileri metreyi eline alıp ölçmüş ve tam 21 bin 196 kilometre ve 18 santim uzunluğu varmış. Çok ilginçtir, 1908’e kadar 8 kilometre falan diye tahmin ediliyormuş ve hatta pek çok eserde o rakamla anlatılmış. 2009’da Çin Devleti duyarlı ölçü yaptırıp resmen açıklamış ki, gerçek uzunluk öyle değil, böyle diye.

Halen, dünyada gerçekleştirilmiş eeen büyük, en hacimli yapı. Fakat meraklılarına göre, asıl önemi, inanılmaz boyutlarından çok onu ortaya çıkaran ruh. Öyle ki, duvar inşaatı sırasında tek değil, birkaç devlet varmış. Tabii ki günümüzdeki duvarın tamamı tek bir çırpıda değil, bölüm bölüm ve uzuuun yıllar içinde tamamlanarak yapılmış. Başlangıç, günümüzden 2700 yıl gerilere dayanıyor. Gereken yerlere parça parça duvarlar çekilmiş. 500 yıl kadar sona, İmparator Kin Şi Huang (MÖ220-206) bu parçaları birleştirip yekpare hale getirmiş. Sonraki İmparatorlar da biraz oraya, biraz buraya duvarı uzatagelmişler. Nihayet, Ming Sülalesi zamanında hem parçaların birleştirilmesi hem de boyunun uzatılması için sürekli çalışılmış. Bu son parti, 1368’den 1644!e kadar, 276 sene sürmüş. Bir aşka hesapla, ilk harcın atılması ile bugünkü hale gelmesi için yaklaşık 2 bin 300 sene zaman harcanmış.

NEDEN YAPMIŞLAR?

Bize ilk okulda öğretildiğine göre, atalarımızın gücünden korkan Çinliler  duvarı yaptırmış. Kısmen doğru olabilir çünkü pek çok kaynakta, “göçmen akınlarına karşı” ifadesi yer alıyor. Ayrıca, savunma amacının da, değişik asırlar içinde, öne çıktığı belirtilmekte. İlaveten ve de ağırlıklı olarak ticaretin ve mal giriş-çıkışlarının kontrolü de devreye giriyor.

21 bin 196 kilometre boyunca sayısız gözetleme kuleleri, askeri birlik istasyonları ve karakollar yer alıyor.

PEKİN ÖRDEĞİNİN EN  LEZZETLİSİ PEKİN’DE

Yan çizmeye, ön çizmeye, arka çizmeye lüzum yok!.. Çin’e gelmişken nasıl ki Çin Seddini görmeden dönmek demek, Adana’ya gitmişken Adana Kebabı yememek kadar utanılacak sonuçlar doğurur.

Yeter mi? Yetmez helbet!..

Bizahmet Çin’e vasıl olduysanız, mutlaka Pekin Ördeği yemelisiniz. Öncesi işlemleri bilmem de, en sonunda fırınlanarak kızartıldığı belli. Bir de yumuşak ki, lokumda zorlanan diş özürlüler bile bunu rahaaat rahat çiğneyebilir.

Pekin ördeği yediğimiz masa kocamandı ve yusyuvarlaktı. Baktım, ördek teee karşıdan el sallıyor. El sallamakla kalmıyor, bir de fettan fettan göz kırparak gülümsüyor. Tam “Nasıl etsem, nasıl uzansam” diye düşünmeye çalışırken bir de fark ettim ki masanın tablası dönüyormuş. Zaten çepeçevre bilumum ana yemekler, baba yemekler, emmi-dayı, nene-dede yemekler sıralanmış. İçimden, sefer sonu kaleye hücuma kalkışan yeniçeri neferi gibi “Ya Settar, Ya Cebbar, Ya Allah!..” diye haykırdım. Tablayı nasıl çevirmişsem, hikmete bakın, ördek adeta canlanıp uçar gibi geldi, önüme kondu. Hemen göğüse uzandım. Bende göğüs merakı var; kanatlıların göğsü favorimdir.

Elinizin artığı, serpme salatalar ve acayip soslar arasından bana Türkçe gibi gelenler eşliğinde karnımı güzelce doyurdum.

YOK, YOK, SEVİNMEYİN; DAHA BİTMEDİ.

Nurettin Celmeoğlu