Yazı Dükkanı Dergisi Yazı Dükkanı resmi sitesidir.
Bir sarsıntı ülkesiyiz hep sallanıyoruz zaman zaman. Nedense, alacağımız dersler konusunda emekleme döneminde durağımız ne yazık ki…
Ege bölgesinde çocukluğumuzdan bu yana kısa süreli artçıları olan depremler yaşadık… Bir gün pamuk tarlasında yakaladı bizi. Toprağın nasıl yarıldığına tanık olduk. Tek katlı evlerimizde ciddi hasar olmamıştı. İlk kez yeraltının büyük gücüne tanık olmuştum.
Ülkemiz birçok depremler yaşamıştı. Yakın dönem 17 Ağustos 99 Kocaeli’nde olmuştu 7.4 şiddetinde.. Hepimizin yüreği kan ağlamıştı. Sevdiklerimizi, arkadaşlarımızı yitirmiştik korkunç öyküleri bize ders olmasını ummuyorduk. Birkaç yıl sonra normale dönüverdik her şey güllük gülistanlık oldu. Olmadı ne yazık ki… Zemin etütleri yapılacak denildi, balık hafızalar olunca memlekette unutuldu, dayanıksız konutlar üretilmeye devam edildi. Rant uğruna her şey normalleşmişti. İki kez kitap fuarı için gitmiştim.
Depremin adı bazı İzmit Körfezine inenlerin ağızlarındaydı yalnızca. Her yer modern betona dönüştürülmüştü o kadar.
24 Ocak akşamı ADD Gençlik Kollarının Marmaris’te Uğur Mumcu’yu anma programındaydım, dokuz buçuk civarı Elazığ depremi duyurusu yapıldı. Eve gelince televizyonun başına çöktüm. Gece, soğuk ve deprem… 6.8 büyüklüğünde. Elâzığ’ın Sivrice bölgesin ana merkez yüzeye yakın, Malatya, Diyarbakır, Urfa etkilenmişti.
Gün ışığınca felaketin enkazı gözle görülüyordu ve haberlerde, her yerde görüntüleniyordu. Beş ölü 22 oldu, 29 oldu. Yaralı sayısı 1500 civarındaydı. Sonra ölü sayısı 41 olmuştu. Bazı köyler yok olmuştu sanki… Yoksulun canı yanmıştı yine. Yer bilimcinin dediği gibi paranın gözü kör olsun fakir zemin etütlü tam korunaklı evi nasıl yapacaktı. Kerpiçten dokulu evi olacaktı. Borç harç TOKİ evlerinde oturacaktı. Yaşanan öyküler hep mi yenilenip duracaktı. Yeniden yaralar sarılıp hayat sürdürülecekti.
Yer bilim uzmanları ekranlarda konuşuyordu yine aynı tablo aymazlık ve tevekkül
“Biz yapmadık Allahtan geldi.”
“Bu bizim büyük sınavımız”.
“Dua edelim.”
“Allah yardım eder.”
Ortamın buz kestiği anlar. Ivıra zıvıra bulanan ödenek… Bir yıl İstanbul’a lale ekmezsiniz olur biter. Doğu Anadolu’da ömürlerini tüketen yer bilimcilere destek yok. Önceki depremlerden kalan hasarlı evlerinde oturmak zorunda kalan vatandaş çok. Her olağanüstü olayda biz nedense hep sınavdayız alınan dersler yok.
“Allaha emanet olunmalı malum bu depremleri yapmıyoruz .”
Gelelim bir türlü dersimizi alamadığımız zelzeleleri anımsamaya… Hepsini sıralayamamış olabilirim elbet. Şöyle bir anımsatmak istedim.
1939 Erzincan depremi mahkûmların salıverildiği, kurtarma çalışmalarıyla insanlık dersi verdiği ve onların affedildiği, tarihe düşülen duygulandırıcı anlar…
Yine aynı bölgede1945,1967,1982,1992 sarsıntıları…1992 13 Martta 6.8 şiddetindeki depremde 653 kişi hayatını kaybetmişti.
Yine konuşulmuştu yıllarca önlemler üzerine filan filan diye… Sonrası tatlı unutuş…
1999 yılı 17 Ağustos Marmara Depreminde sabaha karşı (3.00 civarı) merkezi Kocaeli Gölcük ilçesi olan 7.4 şiddetindeki sarsıntısında bilanço vahimdi. Kayıtlara göre 17 bin 480 kişi ölmüş.23 bin 781 kişi yaralandı. 505 kişi de sakat almıştı. Arkadaşımız Erol Kuzu’nun amcaları yani baba tarafı tamamen enkazdan ölü çıkmıştı. Can pazarı vs vs talan, ziyan haberleri sürüp gitmişti.
Yine konuşulmuştu binalarda denetim ceza vs. Birkaç müteahhite ceza verilmişti… Görülen olarak gerisi yasanın boşluklarından kayıp gitmişti. Sonrası zamanın akışında ötelenip gitmişti.
2011 Van depremi 6.7 büyüklüğündeydi.601 kişinin ölümüyle sonuçlanmıştı. Van’ın nüfusu bir milyon civarındaydı. Andık öğretmenlerimizi. Fidan diktim anılarına Dokuz yılda boy attılar bahçemizin köşesinde.
Van ‘da Urartu Kralı 2. Sardur tarafından Milattan Önce 750 yılında inşa edilen Çavuştepe Kalesi’nde ortaya çıkarılan yapılarda, depreme karşı özel önlemlerin alındığı belirlenmiştir. Çavuştepe’de dış dış duvarların dış kısmının travers taşlardan inşa edildiği, yaklaşık 2 bin 800 yıl geçmesine rağmen duvarların hala ilk günkü gibi kaldığı görülmektedir.
Milattan önceden ders almamız gerekli aldık mı? Elbette hayır.
2020 24 Ocak Elazığ depremi oldu apansızın. Yine dersimiz sürüyor. Önlem aldık mı? Kocaman sıfır. Hasarlı binaları bile dikkate almadık.
Japonya, deprem sınavından başarıyla çıkan yegâne ülkedir. Gökdelenler gibi çok katlı binalarda yaygın olarak kullanılan deprem izolasyonu ya da sismik izolasyon sistemi yapının zeminine entegre bir şekilde inşa ediliyor. Zemine kurulan sarsıntı emici yapılar(izolatörler)sayesinde deprem dalgalarının binaya ulaşması engelleniyor.
Sarsıntı emici yapılarda lamine lastik, kurşun, yaylar, amortisörler ya da bilyeli yataklar kullanılabiliyor.
Sismik izolasyon teknolojisiyle inşa edilen binalar depreme dayanıklı diğer binalara oranla deprem dalgalarını üçte bir ile beşte bir oranında iletiyor. Bu teknolojiyle bina inşa etmek devasa bir ek maliyet anlamına gelmiyor.
Aklıma gelmişken ilave edeyim Japonya’da Okullar deprem için tüm hazırlıkları yapılmış bizde köy okulları ölüme terkedilmiş dilsiz duvar olmuş. Ne yazık ki…
Ülkemize gelince açgözlü ve cahil müteahhitler maliyetten kısmanın, çok kazanmanın derdindedir. İş güvenliğini hiçe sayan, işçi ölümleri olsa bile o binaların denetimi olmuyor. Oluyormuş gibi yapılıyor yasal boşluklardan adını sıyırıp ünlü müteahhit sınıfına kaydını yaptırıyor. Dürüstlük yasalarda değil vicdanlarda olmalı ki biz varsıllarımızı doyuramıyoruz.
Önlem almak var ya depremle yaşamayı bilen Japonya’da var. Dürüstlük özde var onlarda. Biz de çalma, çırpma, yalan, talan… Asıl sorun rant… Çok kazanmak derdinde fay hatlarına fiyakalı gökdelenler dikersin. İstanbul ‘a ihanet edildi. İhanet çanakları büyüyor deprem mi Allah’ın işi karışılmaz deyip düğüm atacaksın işine bakacaksın kanal vs her şey mubah…
Önleme gelince, sıcağı sıcağına konuşuyoruz sonrası unutuş… Yeni bir sarsıntı olunca meydandayız, tevekküldeyiz, Allaha havale ettik sonrası malum unutuş…
Hatice Altunay
1962 yılında Muğla’da doğdu. Uludağ Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü mezunu. Evli ve bir çocuk annesidir. Mesleğinin 31 yılını tamamlamış emekli olmuştur. Meslek yaşamı boyunca Kültür ve sanatla iç içe olmuş, öğrencilerinin sanat çalışmalarını yerel basında ve dergilerde yayınlanmasını sağlamıştır; birlikte sosyal sorumluluk proje çalışmaları yürütmüştür. Yol adlı şiir antolojisi, Gülümseyen Turkuaz, Gün Aşığı/Buğulu Şiirler imece kitaplarıdır.
Yurtiçinde yapılan öğretmenler arası şiir ve öykü yarışmalarında birincilik, ikincilik ödülleri vardır.Güncel Sanat Dergisinin düzenlediği Kaygusuz Abdal şiir yarışmasında üçüncülük,2015 yılında yapılan Hacı Bektaş Veli Şiir yarışmasında üçüncülük, Kusader’in düzenlediği 100 Yıl Çanakkale Öykü yarışmasında mansiyon ödülü almıştır.
2016 Çukurova Edebiyatçılar Derneğinin düzenlediği “Anne “ temalı yarışmada üçüncülük ödülü, Osmaniye’de Yaşar Kemal öykü yarışması ikinciliği, Hatay Dört Yol kültür sanat etkinliği şiir yarışmasında birincilik ödülleri almıştır.
Yazarın Geç Kalan Sezgi adlı şiir kitabı, Fısıldayan Kadın, Ellerin Sevgi Dokuması İçimde Bir Serçe, Dersimiz Sevgi, İnsanlığın Ortasında Kayıp Kadınlar,adlı öykü ve deneme kitapları vardır.
. Çocuk yazını üzerine Güneşin Kelebekleri, Atatürk Çiçeği, Meral Kutlug İlsever ile altı yaş ve üzeri için Gülcan’ın Renkli Dünyası adlı kitapları, Güz Fısıltıları adlı minik şiir kitabı bulunmaktadır.
2020 yılında Klaros yayınlarından çıkan Akıp Gidenler şiir kitabı bulunmaktadır. Şiir Zinciri adıyla corona virüs günlerinde pdf dosyasında da yer almıştır.
Yazar şiir, öykü, deneme, gezi seçkilerinde yer almaktadır. Dergileri edebiyatın mutfağı gören yazar Yaşam Sanat, Tmolos Edebiyat, Berfin Bahar, Güncel Sanat, Kasaba Esintisi, Adabelenliler, Öğretmen Dünyası,Papirüs,Aydili,Kirpi Edebiyat, Şiir Sarnıcı Silgi vb edebiyat ve sanat dergilerinde ve yerel basında (Marmaris, Muğla) yazılarını sürdürmektedir.
Kitap yayınlamak isteyen öğrencilerine önder olmakta, onlarla birlikte Genç Kalemler projelerinde yer almaktadır. Gülümseyen Turkuaz adlı imce kitabıyla Marmaris Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneğine “kız çocukları okusun.” sloganıyla destek verilmiştir. Yayınlanmaya hazır şiir, deneme, öykü ve roman dosyaları bulunmaktadır
Yazar, Edebiyatçılar Derneği ve BESAM üyesidir.
- Çark-ı Felek Cepte (Saat Çiçeği) Hatice Altunay - 17 Aralık 2022
- Yeni Dünya Sevdiniz mi? Hatice Altunay - 28 Temmuz 2022
- UmuHatice Altunay - 25 Nisan 2022
Dünyanın şimdiki şeklini alması, verimli ovaların oluşması deprem sayesindedir.Bununla yüzleşmek, gerekli önlemleri almak devletin asıl görevi olmalıdır. Bunun Tanrı ile ne alakası var ? Japonya’da 7 şiddetinde deprem oluyor,okullar tatil edilmiyor! Kaleminize sağlık.