Gümüşhane-Bayburt Yöresi Oyunları Namık Kemal Osmanağaoğlu

GÜMÜŞHANE VE BAYBURT YÖRESİ HALK DANSLARI;

İki komşu ilde oynanan halk danslarının figürlerindeki benzerliklerin her ikisinin de etkilendiği Artvin ve Erzurum yörelerinin danslarından kaynaklandığını söyleyebiliriz. Erkek ve kadın giysilerinde de bu benzerlik açıkça görülmektedir. Sosyal yaşam tarzlarında bile benzerlikler bulunmaktadır.

Gümüşhane’deki oyun gösterilerini Horon ve Bar kısımlarına ayırmak mümkündür.
Horonların burada belirli bir havası, sözleri ve hatta sabit figürleri yoktur. Horon, toplu heyecanın, davranış, yiğitlik ve cezbenin irticali ifadesidir. Sıkı bir âhenk ve şekil örgüsü yaşamaktan ziyade, hareketi kıvraklaştırıp bedenlerde cezbelendirir. Barlar ise, tartım kalıplarının çeşitleridir. Temkin ve mekik intizamı esastır. Horon omuz titreşmelerine kadar ürperip gittiği halde, Barlardaki hüner ayak hareketlerinde en önemli figürünü bulur. Bar, en ziyade Bayburt ve Kelkit’te oynanır.

Tanınmışları şunlardır: Tamzara, Temur Ağa, Sarı Kız, Koçarrı, Yusuf-Zeliha, Turnalar, Kürdün Kızı.

İşte Temur Ağa’nın sözlerinden kıta:

Kaleden kaleye şahin uçurdum,
Ah ile vah ile ömür geçirdim,
Yâre şeker ezdim, şerbet içirdim
Can Temur Ağa da, yan Temur Ağa
Bir ayaküstüne dön Temur Ağa
Kaynakça: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı e-kitap.

BAYBURT YÖRESİ HALK DANSLARI;

Bayburt folkloru, Türk folkloru içerisinde önemli bir yer oluşturur. Halk oyunları, türküleri, manileri, masalları ve efsaneleri ile gerçekten Türk insanının, ruh ve fikir yapısını kaderde, kıvançta, tasada bir olmanın, beraber olmanın en güzel örneklerini sergiler. Bayburt yöresinde oynanan halk oyunlarına “BAR” denir. Bar sözcüğü genelde el birliği, gönül birliği ve beraberliğin oyun şeklindeki ifadesidir. Bar bir meydan oyunudur.

BAYBURT ERKEK BARLARINDAN BAZILARI
1 – Baş bar
2 – Baytar barı
3 – Aşurma barı
4 – Cantemür (Temur ağa)
5 – Hançer barı
6 – Hoş bilezik
7 – Köstek barı
8 – Kotan barı
9 – Kut kut barı
10 – Lazutlar
11 – Mehmet Turan barı
12 – Mektebin bacaları
13 – Sallanma
14 – Mero (şevvali)
15 – Saç Bağı (ey gül dalı)
16 – Sarhoş barı
17 – Sarı kız
18 – Sekme barı
19 – Sıksaray
20 – Şillo
21 – Sürütme
22 – Tavuk barı
23 – Ters ayak
24 – Tiliko
25 – Tillara
26 – Veysel barı (Dört ayak)
27 – Yılan inceden öter
28 – Umudun barı
29 – II. Bar
30 – Kuşburnu pirlenirmi
31 – Papuri
32 – Deli kız
33 – Hoynarı
34 – Delloı
35 – Daldalar
36 – Serçe

BAYBURT KADIN BARLARINDAN BAZILARI
1 – Yılan inceden öter 
2 – Saç bağı 
3 – Kuşburnunun kurusu 
4 – Kuşburnu pirlenirli 
5 – Veysel barı 
6 – Serçe 
7 – Koçları vurdum dereye
8 – Tiliko
9 – Şillo
10 – Hanım barı (dur yerinde)
11 – Deli kız
12 – Gelin gel bara
13 – Lazutlar

Kaynakça: Bayburt Valiliği İnternet sayfası…

Namık Kemal Osmanağaoğlu
1

Bu yazıyı da okuyabilirsiniz

Çocukluk Çağımız Daha Güzeldi Sadi Geyik

Anı

Bir cevap yazın